वाणिज्य बैंकमा सर्वाधिक खराब कर्जा लक्ष्मी सनराइज बैंकको, वित्तीय अवस्था दिन प्रतिदिन खराब हुँदै

२५ वैशाख, काठमाडौं । नेपालका वाणिज्य बैंकहरुमध्ये सबैभन्दा धेरै खराब कर्जा अनुपात लक्ष्मी सनराइज बैंकको रहेको छ । अरु सबै वाणिज्य बैंकहरुको खराब कर्जा ५ प्रतिशत भन्दा कम नै रहेकोमा लक्ष्मी सनराइज बैंकको खराब कर्जा ५ प्रतिशत माथि पुगेको हो । मर्जर पश्चात् लक्ष्मी सनराइज बैंकको वित्तीय अवस्था दिन प्रतिदिन डामाडोल अवस्थामा पुगेको छ । खराब कर्जाले बैंकलाई समस्या देखिन थालेको छ ।

बैंकको वितरण योग्य मुनाफा १ अर्ब २४ करोड ऋणात्मक रहेको छ ।  खराब कर्जा ५ प्रतिशत माथि र तेस्रो त्रैमाससम्म वितरण योग्य मुनाफा ऋणात्मक हुँदा बैंकका शेयरधनी आगामी वर्ष निराश हुने सम्भावना बढेर गएको देखिन्छ ।  

यस बैंकको संचालक समितिको अध्यक्ष रिक्त भएको पनि धेरै समय भइसकेको छ । सधैं लफडै मात्र परिरहने लक्ष्मी सनराइज बैंकमा यतिबेला अध्यक्ष पद बेवारिसे बन्न पुगेको छ । गत पुस २६ गते सम्पन्न बैंकको २३ औँ वार्षिक साधारणसभाले संस्थापक शेयरधनीको तर्फबाट रमण नेपाल र मनोजकुमार भट्टराई तथा सर्वसाधारण शेयरधनीको तर्फबाट स्वाती रुङ्गटा र दिनेश पौड्याललाई सञ्चालक समितिमा निर्वाचित गरेको थियो । निर्वाचन पश्चात्  सोही दिन हतारमा बसेको सञ्चालक समितिको बैठकले नेपाललाई अध्यक्षमा नियुक्त गर्ने निर्णय गरेको थियो ।

तर नेपाल राष्ट्र बैंकले लक्ष्मी सनराइज बैंकका अध्यक्ष रमण नेपाललाई बैंकको अध्यक्ष हुन रोकेको छ । नियामक निकाय राष्ट्र बैंकले नेपाललाई अध्यक्षका लागि तत्काल अयोग्य भन्दै तत्काल काम नगर्न निर्देशन दिएको हो ।

बैंकले बैंक तथा वित्तीय संस्था ऐन बमोजिम नयाँ सञ्चालक तथा अध्यक्षहरूको जानकारी राष्ट्र बैंकलाई गराएको भएपनि नेपाललाई तत्काल अध्यक्ष बन्न कानुनतः नपाउने भन्दै शपथ खुवाउन अस्वीकार गरेको हो । राष्ट्र बैंकले उनीमाथि कुलिङ पिरियड लाग्ने भन्दै शपथ रोकेको बताएको छ ।  बैंकको स्वतन्त्र संचालकमा भने विद्या बस्न्यात रहेका छन् । 

त्यस्तै बैंकको उच्च व्यवस्थापनमा सीईओ अजय विक्रम शाहदेखि डेपुटी सीईओमा सुमेद भट्टराई रहेका छन् । यसै गरी बैंकको विभागीय प्रमुखहरूमा आरती राज्यलक्ष्मी राणा, अमित सिंह कार्की, अपाच कुमार यादव, भारती पाण्डे, भूपाल राई, दीपेश अमात्य, जीवन प्रकाश लिम्बु, मनिषराज कुँवर, मनोहर राज उप्रेती, पियुषराज अर्याल र राजीव सापकोटा छन् ।  

यो बैंकले आफ्ना अध्यक्षको तस्वीर समेत आफ्नो वेबसाइटमा राख्न कन्जुस्याइँ गरेको छ भने बैंक उच्च व्यवस्थापनमा रहेका सीईओदेखि उच्च पदस्थ कर्मचारीहरूको फोटो पनि सार्वजनिक गरेको छैन । अझ सञ्चालक समितिका अध्यक्ष तथा सदस्यहरूको परिचय पनि बैंकले लुकाएको छ । त्यस्तै उच्च व्यवस्थापनमा रहेका कर्मचारीहरूको विवरणसमेत बैंकले लुकाएको छ । 

लक्ष्मी सनराइज बैंक लिमिटेडको आर्थिक वर्ष २०८०–८१ को तेस्रो त्रैमासको वित्तीय प्रतिवेदनः
खुद मुनाफाः
चालू आर्थिक वर्षको तेस्रो त्रैमास अर्थात् ९ महिनाको अवधिमा बैंकले १ अर्ब ६१ करोड खुद मुनाफा गरेकोमा गत आर्थिक वर्षको तेस्रो त्रैमाससम्ममा बैंकले १ अर्ब २६ करोड बराबर खुद मुनाफा गरेको थियो । यसरी खुद मुनाफा २७.७० प्रतिशत बढेको छ ।

खुद ब्याज आम्दानी र संचालन मुनाफाः
गत आर्थिक वर्षको तेस्रो त्रैमाससम्ममा कम्पनीले ४ अर्ब १९ करोड बराबर खुद ब्याज आम्दानी गरेकोमा चालू आर्थिक वर्षको तेस्रो त्रैमाससम्म कम्पनीले ८ अर्ब ५३ करोड खुद ब्याज आम्दानी गरेको छ । यसरी खुद ब्याज आम्दानी १०३.४९ प्रतिशत बढेको छ । त्यस्तै, संचालन मुनाफा ११.७८ प्रतिशत बढेर २ अर्ब २३ करोड पुगेको छ । गत वर्षको तेस्रो त्रैमाससम्ममा संचालन मुनाफा १ अर्ब ९९ करोड थियो।
प्रतिशेयर आम्दानीः
कम्पनीको वार्षिक प्रतिशेयर आम्दानी ९.२९ रुपैयाँ हुन आउँछ । एक वर्ष अघि प्रतिशेयर आम्दानी १४.६१ रुपैयाँ थियो । प्रतिशेयर आम्दानी पनि उल्लेख रुपमा घटेको छ ।
वितरण योग्य मुनाफाः
कम्पनीको वितरण योग्य मुनाफा १ अर्ब २४ करोड ८४ लाख ऋणात्मक रहेको छ । गत आर्थिक वर्ष वितरणयोग्य मुनाफा १ अर्ब ३३ करोड ५८ लाख थियो।
निक्षेप, कर्जाः
कम्पनीले चालू आर्थिक वर्षको तेस्रो त्रैमाससम्म ३ खर्ब ११ अर्ब निक्षेप संकलन गरी २ खर्ब ४९ अर्ब कर्जा प्रवाह गरेको छ । आर्थिक वर्ष २०७९/८० को असार मसान्त र अहिलेको तथ्याङ्कलाई दाँजेर हेर्दा कम्पनीको निक्षेप संकलन ५.१९ प्रतिशतले बढेको छ भने कर्जा प्रवाह ०.७३ प्रतिशतले बढेको छ ।

जगेडा कोष, संचित मुनाफाः
जगेडा कोष २०.३९ प्रतिशतले बढेर १७ अर्ब ८४ करोड पुगेको छ भने संचित मुनाफा १ अर्ब २४ करोड ऋणात्मक छ ।
किताबी मूल्यः 
कम्पनीको किताबी मूल्य (प्रतिशेयर नेट्वर्थ) १७१.५९ रुपैयाँ आउँछ ।
निष्क्रिय कर्जाः
कम्पनीको खराब कर्जा वृद्धि हुँदै ५.४९ प्रतिशत रहेको छ । गत आर्थिक वर्षको तेस्रो त्रैमासमा खराब कर्जा १.८२ प्रतिशत थियो ।

आधार ब्याजदर, स्प्रेडदरः
बैंकको आधार ब्याजदर घट्दै ९.१२ प्रतिशत पुगेको छ । स्प्रेडदर ४.४१ प्रतिशत छ । गत आर्थिक वर्ष सोही अवधिमा स्प्रेडदर ४.१९ प्रतिशत थियो ।
ठूला शेयरधनीः
आर्थिक वर्ष २०७९/८० को वार्षिक प्रतिवेदन अनुसार कम्पनीको सबैभन्दा ठुलो शेयरधनीमा लक्ष्मी कर्प नेपाल प्रा.लि. रहेको छ । बैंकमा लक्ष्मी कर्प नेपालको ७ दशमलव  ७८ प्रतिशत शेयर स्वामित्व रहेको छ ।