नेपाली राजनीतिमा धोकाधडी र षडयन्त्रको चलनः जसले ल्यायो उही सकियो
नेपालबहस संवाददाता
फागुन १५, २०७७ शनिबार २०:५४:५६
नेपालको राजनीतिमा एउटा आवृत्ति जहिले पनि दोहोरी रहन्छ । जसलाई ल्यायो उसैबाट फालिने । यसका केही उदाहरणहरु तल प्रस्तुत गरिएका छन्, जसले नेपालको भावी राजनीति कतातिर बहकिन्छ भनी एउटा निचोड निकाल्न सकिन्छ ।
उदाहरण १
बरालिएर हिडिरहेका आफ्ना भाञ्जलाई शक्तिकेन्द्रमा ल्याईदिने माथवरसिंह थापा तिनै भाञ्जा जंगबहादुर राणाबाट मारिएको कुरा इतिहासमा लेखिएको छ । त्यसपछि गोर्खाली थापाहरुको नेपालको राजनीतिमा उपस्थिति नै समाप्त भयो ।
उदाहरण २
आफ्नो छोरालाई गद्दी दिलाई देला भन्ने लोभमा जंगबहादुरलाई शक्तिमा ल्याउने कान्छी महारानी उनै जंगबहादुरबाट थुनिए ।
उदाहरण ३
जंगबहादुरले सबैभन्दा बढी माया गर्ने कान्छा भाई धीरशमशेरका छोरा वीरशमशेरले आखिर जंग खलकलाई पाटीको बास बनाई छोड्यो । अहिलेसम्म पनि जंगखलकले नेपालमा कही पनि प्रभावकारी उपस्थिति देखाउन सकेको छैन ।
उदाहरण ४
रणोद्दीपले सबैभन्दा बढी विश्वास वीरशमशेरलाई गर्थे । लाहोर पेशावर जानपूर्व साँझ हैन बिहान हतियार दिनुपर्दछ भन्ने सल्लाहकारको सल्लाह नमानी वीर माथि शंका नगर्न उल्टै सल्लाहकारलाई आदेश दिने रणोद्दीप तिनै वीरशमशेरहरुबाट समाप्त पारिए भनी इतिहासमा उल्लेख गरिएको छ ।
उदाहरण ५
वीरशमशेरलाई सत्ता हत्याउन सबैभन्दा बढी सहयोग गर्ने खड्गशमशेर वीरशमशेरबाट उपत्यका छिर्न नपाउने गरी धपाइए ।
उदाहरण ६
देवशमशेरलाई सबैभन्दा मनपर्नेमा चन्द्रशमशेर नै थिए । उनको सबैभन्दा बढी चाकरी गर्नेमा पनि चन्द्रशमशेर अग्रपँक्तिमा थिए । दिउँसो देवशमशेरको कोटको अविर टक्टकाउने चन्द्रले साँझ उनलाई पाता कसेर धनकुटा लखेटे ।
उदाहरण ७
देवशमशेरलाई धनकुटा धपाई चन्द्रशमशेरलाई गद्दी दिलाउन भूमिका खेल्ने प्रमुख पात्र गेहेन्द्रशमशेर तत्पश्चात कहिल्यै सत्तामा आउन सकेनन् ।
उदाहरण ८
संस्कृत छात्रबासमा निशुल्क आवास, भोजन, शिक्षाको व्यवस्था गरेको राणाशासनको जरो हल्लिने गरी विद्यार्थी आन्दोलन त्यही संस्कृत पाठशालाबाट शुरु भयो ।
उदाहरण ९
नेपालको राजनीतिमा पहिलोपल्ट भारतको भूमिका स्थापित गरेका राजा त्रिभुवनका नातिका पालामा भारतकै कारण राजतन्त्र नै समाप्त भयो ।
उदाहरण १०
तुलसी गिरी, विश्ववन्धु थापालाई कांग्रेसको राजनीतिको मियोमा ल्याउने बीपी कोइरालाको राजनीतिक अवसानमा यी दुवैपात्र पहिलो पँक्तिमा खडा भए ।
उदाहरण ११
राजा महेन्द्रसँग सूर्यबहादुर थापाको परिचय गराई दिने विश्ववन्धु थापा त्यसपछि तिनै थापाका कारण प्रधानमन्त्रीको अवसरबाट वञ्चित हुँदै गए ।
उदाहरण १२
२०४६ सालको जनआन्दोलनमा बाामपन्थीहरुलाई संलग्न गराउन हुँदैन भन्ने कोइरालाहरुको मतलाई अस्वीकार गर्ने कांग्रेस र बाम गठवन्धनका प्रणेता गणेशमान र कृष्णप्रसाद भट्टराईको राजनीतिक अवसान तिनै बामपन्थीहरुका कारण हुन गयो, मंगलादेवी, प्रकाशमान र कृष्णप्रसाद भट्टराईलाई निर्वाचनमा पराजित गरेर ।
उदाहरण १३
उपरोक्त सबै उदाहरणहरुले नेपालमा जसले अगाडि ल्यायो त्यसलाई उक्त ल्याइनेबाट समाप्त हुने एउटा गजवको चरित्रगत विशेषता विद्यमान रहेको पाइन्छ । कोही आफै आउँछ भन्ने त्यो हानीकारक हुँदैन । जब ल्याइन्छ अनि ल्याउनेको दुर्दशा र आउनेको भाग्योदय शुरु हुन्छ ।
उदाहरण १४
तमिल टाइगर र साइनिङ पाथको दशाको सँघारमा रहेको माओवादीलाई सुरक्षा, सत्ता र सम्पत्तिले युक्त बनाउन भूमिका खेल्ने प्रमुख पात्र गिरिजाप्रसाद कोइराला उनै माओवादीका कारण सत्ताबाट सदाका लागि हात धुनु पर्यो । नेपालको पहिलो राष्टपति हुने गिरिजाप्रसादको योजना माओवादीकै असहयोग र धोकाका कारण भताभुँग भयो ।
उदाहरण १५
नेपालमा लोकप्रिय कम्युनिष्ट पार्टी बनाउने ध्याउन्नमा पढेलेखेका युवाहरुलाई भकाभक केन्द्रिय समितिमा स्थान दिंदा तिनै युवाहरुले सीपी मैनालीलाई सदाका लागि पार्टीबाट खेदेरै छोडे ।
उदाहरण १६
आफूले महासचिव पदबाट राजीनामा गरेर प्रचण्डलाई महासचिव बनाउने मोहन वैद्य उनै प्रचण्डबाट कम्युनिष्ट आन्दोलनबाट नै पलायन हुने गरी खेदिनु पर्यो ।
उदाहरण १७
राजाका कारण क्रमश पाँच र चार चोटी प्रधानमन्त्री हुने मौका पाएका सूर्यबहादुर थापा र लोकेन्द्र बहादुर चन्दले गणतन्त्रका पक्षमा आफ्नो मत जाहेर गरे ।
उदाहरण १८
विलीन हुन लागेको माओवादीलाई लगभग बराबरीको हैसियत दिएर शक्तिको मूलधारमा स्थापित गराउने केपी ओली नेपाली राजनीतिको चलेको चलनलाई विगत एक वर्षदेखि राम्ररी झेलिरहेका छन् ।
उपरोक्त उदाहरणहरुले नेपालको राजनीतिमा एउटा गज्जवको सूत्र स्थापित हुन गएको छ । कोही आफ्नै बलबुतामा आयो भने त्यो खतरनाक हुँदैन । जब कसैलाई बलजफती शक्तिमा ल्याइन्छ, अनि ल्याउनेको दुर्दशाा शुरु हुन्छ । यसरी शक्तिमा आउनेले ल्याउनेलाई कति पीडा दिन्छ, सो कुराको बयान गरी साध्य छैन ।
श्रोतः नेपालको इतिहास, विभिन्न पत्रपत्रिका प्रकाशित लेखहरु, जीवनी र अन्तवार्ताहरुमा आधारित
नेपालबहस संवाददाता
नेपालबहस डटकमको अंग्रेजी संस्करणका साथै अनलाइन टीभी पनि सञ्चालित छ । फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । नेपालबहसमा प्रकाशित कुनै सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला । धन्यवाद ।
लेखकबाट थपकम्युनिष्टहरूले अरूको अस्तित्व समाप्त पारेर कस्तो लोकतन्त्र स्थापना गर्न चाहेका होलान् ?
बैशाख २५, २०८१ मंगलबार
नेपालबारे के भन्छिन जापानकी विदेशमन्त्री खामिखावा ?
बैशाख २३, २०८१ आइतबार
राजनीति प्रभावित अर्थतन्त्र उकास्न अर्थमन्त्रीले कस्तो हिम्मत गर्ने होलान् ?
बैशाख २२, २०८१ शनिबार
आइतबार नै नेकपा एस विभाजन गराउने रणनीति थियो, संख्या नपुग्दा रोकियो
नेपालबहस संवाददाता
बैशाख २४, २०८१ सोमबार
दुई महिना कै बीचमा इलाम र सिराहाका प्रहरी प्रमुख फेरिए
नेपालबहस संवाददाता
बैशाख २४, २०८१ सोमबार
ओली भष्मासुर हुन, सिध्याउनुपर्छ भन्थे, उनैलाई सिध्याए
केदार भट्टराई (काका)
बैशाख २४, २०८१ सोमबार
३ अर्बको ऋणपत्र निष्कासन गर्दै नबिल बैंक, बिक्री प्रबन्धकमा नेपाल एसबीआई मर्चेण्ट बैंकिङ
बैशाख २६, २०८१ बुधबार
एकसाता अघि कलंकीबाट हराएकी स्नेह पशुपतिमा भेटिइन्
बैशाख २६, २०८१ बुधबार
महाकाली नदीको टापुमा १४ वटा ट्र्याक्टरसहित थुनिए २७ जना भन्दा बढी मजदुर
बैशाख २६, २०८१ बुधबार
त्रिभुवन विमानस्थलमा पार्किङमा राखिएका विमानहरु
बैशाख २६, २०८१ बुधबार
यात्रु भएर गृहसचिव विमानस्थल छिर्दा ...
बैशाख २६, २०८१ बुधबार
गृृहमन्त्री रविको बचाउ प्रकरणले महान्यायाधिक्ता विवादमा
बैशाख २६, २०८१ बुधबार
१० महिनामा चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जबाट ६ वटा बाघ मृतवस्थामा भेटिए
बैशाख २६, २०८१ बुधबार
अछाम र बाजुरामा विद्युत सेवा बन्द
बैशाख २६, २०८१ बुधबार