बलियो ओलीका कमजोर धरातल

९ चैत, काठमाडौं । नेपालको राजनीतिक प्रवृत्तिलाई बाहिरबाट सर्सर्ती हेर्दा लाग्छ–प्रधानमन्त्री केपी ओली यतिखेर सर्वशक्तिमान छन् । किनभने पटक पटक संविधान र प्रजातन्त्रमाथि धावा बोल्दासमेत उनको खालो सरेको छैन । प्रतिनिधिसभा विघटन गरेकोमा सर्वाेच्च अदालतले पुनस्थापना गरिदियो तर राजनीतिक रुपमा उनको यो ठूलो पराजय थियो । तर उनलाई विस्थापन गर्न कसैको जोडबल चलेन । कतिपयले त नैतिकताको प्रश्न उठाए ।

नैतिकता भन्ने अनुभूति र व्यवहारको कुरा हो, न की यो कुनै सिद्धान्त वा गणितीय सूत्र नै हो । जसलाई जे लाग्यो, त्यही नैतिकता हो । ओलीलाई राजीनामा दिनु चाहिं अनैतिक लाग्न सक्छ । माधव नेपाल र पुष्पकमल दाहाललाई लाग्नु र ओलीलाई लाग्नु बेग्लै प्रसंग हो ।

राजनीतिक रुपमा बडेमाको दबाबको अनुभूति गरेका ओली फागुन २३ पछि एकाएक फेरि बौरिएका छन् । सर्वाेच्च अदालतले उनलाई पुनर्जीवन दिनेगरी नेकपा एमाले ब्यूँताइदिएको छ । त्यही ब्यूँतिएको एमाले रुपी घोडामा सवार भएका ओली विरोधीको हुर्मत लिंदैछन् । यसको थालनी उनले चिरस्थायी विरोधीका रुपमा चित्रित माधवकुमार नेपालबाट गरेका छन् ।

ओलीले नेता नेपालका साथै विरोधी खेमाका धेरै नेताहरुलाई तर्साउने र फकाउने रणनीति अख्तियार गरेका छन् । फकाउने क्रमको सुरुआती परिणाम उनका लागि सुखद देखिएको छ । शेरबहादुर तामाङदेखि कृष्णभक्त पोखरेलसम्म फकिएका छन् भने लालबाबु पण्डितदेखि तुलसा थापासम्म तर्सिएका छन् ।

यो सूत्रले काम नगरेको होइन । तर अब भने ओली तर्साउने पक्षमै बढी केन्द्रित हुने देखिएको छ । त्यसका लागि नेता नेपालसहित भीम रावल, सुरेन्द्र पाण्डे र घनश्याम भूषाललाई स्पष्टीकरण बुझाएका छन् । आजै मात्र चारै जना नेताको सचिवालयमा स्पष्टीकरण बुझाइएको छ । जसले गर्दा नेता नेपाल सबैभन्दा ठूलो तनावमा परेका छन् ।

ओली रणनीति अन्तर्गत प्लान ए, बी, सी, हरु रहेको उनलाई थाहा छ । प्लान ए मा नेता नेपाललाई एक्लो बनाउने तयारी रहेको छ । आफू पक्षीय नै किन नहोस् केन्द्रीय कमिटी बैठक राखेर ओलीले सबै अधिकार केन्द्रीकृत गरेका छन् । अब उनी सर्वशक्तिमान बनेको अवस्था देखिन्छ । अर्थात, एमाले रुपी घरका उनी मूली हुन्, सबै अधिकार उनीबाटै निसृत हुने छ । उनी नै राज्य हुन् । उनी नै सबै चीज हुन् । उनको विरोध गर्नेको पार्टीमा कुन हविगत हुने हो कसैलाई थाहा छैन । नेता नेपालसमेत दबाबमा परेका छन् भने अरुको के अवस्था होला ?

तर ओलीको यो शैली र प्रवृत्ति भनेको एमालेको खिलका रुपमा रहेका केही नेताको बहिर्गमन मात्र हो । बालुवाटार निकट स्रोत भन्छ– ओली अब आफू अनुकूलको पार्टी मात्रै रहोस् भन्ने चाहन्छन् । एमालेलाई आफ्नो मुठ्ठी भित्र कस्न उनका लागि माधव नेपाल मात्र होइन, वामदेव गौतमसमेत वाधक रहेका छन् । ओली चाहन्छन्– नेपालसँगै वामदेवसमेत एमालेबाट बाहिरिउन् । ओलीको बुझाईमा पार्टी भित्र भाँडभैलो मच्चाउने मुख्य जिम्मेवार व्यक्ति नै वामदेव हुन् । त्यसैले वामदेवको सहयोग र समर्थनको कुनै अर्थ नरहने ओलीको ठम्याई हो ।

ओलीको एकमात्र सूत्र हो – एमाले अब उनको कब्जामा मात्र रहोस् । सर्वाेच्चले उनको पक्षमा माहोल बनाएकाले अब चुनाव चिह्न सूर्य पाएपछि दुबै हातमा लड्डू छ । हिजो सूर्यमा भोट हाल्नेले फेरि पनि हाल्ने उनको विश्वास रहेको छ । त्यसैले जसरी भएपनि आफ्ना टाउको दुखाईहरु एमालेमा काउसो बनेर नर हुन् । तर नेता नेपाल पक्ष भने अहिल्यै ओलीको चाहना पूरा गर्ने तहमा पुगेको प्रतीत हुँदैन । किनभने उनीहरु एमाले ब्यूँतिएपछि साबिक नेकपा जस्तो बलशाली छैनन् । त्यसैले ओली प्रवृत्ति विरुद्ध संघर्ष गरेरै बस्ने उनी पक्षको रणनीति छ । यही द्वन्द्व र बेमेलका बीच एमाले अगाडि बढ्ने देखिन्छ ।

ओलीको आक्रमण र प्रहार यति धेरै भइसकेको छ कि नेता नेपाल के गर्ने भन्ने मै अन्योलग्रस्त छन् । नेपाल पक्षको एउटै बुझाई छ – शक्तिमा रहुञ्जेल मात्र ओलीको चूरीफूरी रहने हो । त्यसैले ओलीलाई सत्ताबाट हटाउन सकियो भने एमालेमा फेरि आफ्नै पक्ष भारी पर्छ । तर ओली हटाउने सूत्र नै फेला परेको छैन । नेपाली कांग्रेस , माओवादी केन्द्र र जनता समाजवादी पार्टी नै आपसमा मिल्ने वातावरण तयार भएको छैन । यी तीन शक्ति नमिलेसम्म ओलीलाई हटाउन सहज छैन ।

काँग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा अझै पनि फ्रेस इलेक्सनकै पक्षमा छन् । प्रधानमन्त्री ओलीले गरेको विघटन सदर भएर मध्यावधि निर्वाचन होस् भन्ने देउवाको मनसुवा थियो । यो जगजाहेरै छ । तर भएन । वाध्य भएर देउवा विखलबन्धमा परेका छन् । भोली प्रधानमन्त्रीको जिम्मेवारी पाइहाल्दासमेत उनी अर्ली इलेक्सनको पक्षमा उभिने दाउमा रहेका छन् । देउवाके यो चाहना पूरा गर्ने पक्षमा माओवादी र जसपा छैन । त्यसैले सत्ता समीकरणको गाँठो बाँधिएको छैन ।

यति हुँदा हुँदै पनि एमाले भित्रको ओली दादागिरी अन्त्य गर्न माधव नेपाल पक्षले अप्रिय र ठूलो जोखिम मोल्न सक्ने देखिन्छ । ओलीलाई सत्ताबाट गिराउन त्यस्तै परे उनीहरु फ्लोरक्रस गर्ने तहसम्मको निर्णय गर्न सक्ने अवस्थामा रहेका छन् । त्यसैले अहिले सत्ताको उन्मादमा रहेको ओली निकट भविष्यमै फेरि रक्षात्मक अवस्थामा नपुग्ला भन्न सकिन्न । किनभने नेपालको राजनीति कसैले अनुमान गरेको लाइनमा चलेको देखिएन ।