मानसिक स्वास्थ्यको ख्याल राख्न यी बानीहरू अपनाउनुहोस्

५ माघ, काठमाडौं । मानसिक स्वास्थ्यले व्यक्तिको मनोवैज्ञानिक कल्याणलाई प्रतिबिम्बित गर्दछ। यसमा व्यक्तिको भावनात्मक र सामाजिक कल्याण समावेश छ। राम्रो मानसिक स्वास्थ्यले व्यक्तिहरूलाई आत्मविश्वास महसुस गर्न, तनाव कम गर्न र सकारात्मक सम्बन्ध कायम राख्न मद्दत गर्छ।

मानसिक स्वास्थ्य आनुवंशिकी, वातावरण, र जीवन अनुभव सहित धेरै कारकहरुद्वारा प्रभावित हुन सक्छ। तनाव, डिप्रेसनमा हुँदा मानिस मानसिक रूपमा विचलित हुन सक्छ वा उसको मानसिक स्वास्थ्यमा असर पर्न सक्छ, खानपान वा निद्रामा समस्या जस्ता धेरै कारणहरू हुन सक्छन्।

१. नियमित व्यायाम गर्नुहोस्: नियमित व्यायाम गर्नु तपाईंको शारीरिक स्वास्थ्यको लागि मात्र राम्रो होइन, यसले तपाईंको मानसिक स्वास्थ्यलाई पनि स्वस्थ राख्न मद्दत गर्दछ। व्यायामले तपाईंलाई तनाव, चिन्ता र चिन्ता कम गर्न मद्दत गर्दछ। हप्तामा कम्तिमा ५ देखि ६ दिन २० देखि ३० मिनेटसम्म व्यायाम गर्ने लक्ष्य सेट गर्नुहोस्।

२. पर्याप्त निद्रा लिनु : मानसिक स्वास्थ्यलाई फिट राख्न निद्राले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। यस्तो अवस्थामा आफ्नो मानसिक स्वास्थ्यलाई राम्रो बनाउन कम्तीमा ६ देखि ८ घण्टा सुत्ने प्रयास गर्नुहोस्।

३. स्वस्थ आहार : तपाईंले आफ्नो खानामा के समावेश गर्नुहुन्छ त्यसले तपाईंको मानसिक स्वास्थ्यमा पनि प्रत्यक्ष प्रभाव पार्छ। यस्तो अवस्थामा आफ्नो आहारमा स्वस्थकर खानेकुरा समावेश गर्ने प्रयास गर्नुहोस्। आफ्नो आहारमा फलफूल, सागसब्जी, सम्पूर्ण अन्न र प्रोटिन जस्ता सम्पूर्ण खानेकुराहरू समावेश गर्नुहोस्।

४. ध्यान: यदि तपाईं तनाव महसुस गर्दै हुनुहुन्छ भने, तपाईंले आफ्नो तनाव कम गर्न ध्यानको मद्दत पनि लिन सक्नुहुन्छ। ध्यान, गहिरो सास फेर्न वा योगले तनाव र चिन्ता कम गर्न मद्दत गर्न सक्छ।

५. प्रकृतिसँग समय बिताउनुहोस्: प्रकृतिमा समय बिताउँदा तपाईंलाई धेरै हल्का महसुस हुन्छ। यस्तो अवस्थामा, यदि तपाईलाई लाग्छ कि तपाई थप तनाव महसुस गर्न सक्नुहुन्न भने, केहि दिनको लागि हिल स्टेशन जाने प्रयास गर्नुहोस्। ताकि तपाईं प्रकृतिको नजिक बसेर आफ्नो मन शान्त गर्न सक्नुहुन्छ। यदि तपाईं चाहनुहुन्छ भने, तपाईं हरेक बिहान वा साँझ पार्कमा जान सक्नुहुन्छ र त्यहाँ पनि समय बिताउन सक्नुहुन्छ।

६. आफ्ना प्रियजनहरूसँग समय बिताउनुहोस् : डिप्रेसन र तनावबाट बाहिर निस्कन, यस्ता व्यक्तिहरूलाई आफ्नो वरपर राख्नु महत्त्वपूर्ण छ। जसको साथमा रहँदा रमाइलो हुन्छ। साथीभाइ र परिवारका सदस्यहरूसँग समय बिताउन सकिनेछ। यसले तपाईको मानसिक स्वास्थ्यमा प्रत्यक्ष प्रभाव पार्छ।

७. लक्ष्यहरू सेट गर्नुहोस्: आफ्नो जीवनको लागि लक्ष्य सेट गर्नुहोस्। यसो गर्दा तपाईको सम्पूर्ण ध्यान लक्ष्यमा केन्द्रित रहनेछ। ठूलो लक्ष्यको सट्टा, तपाईं साना लक्ष्यहरू पनि सेट गर्न सक्नुहुन्छ। 

८. कृतज्ञता अभ्यास गर्ने कृतज्ञता : अभ्यासले हामीलाई जीवनका सकारात्मक पक्षहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्न मद्दत गर्छ जसले हाम्रो मानसिक स्वास्थ्य सुधार गर्छ।

९. रक्सी र लागू पदार्थबाट टाढा रहनुहोस्: धेरै मानिसहरू आफ्नो मानसिक स्वास्थ्य व्यवस्थापन गर्न रक्सी र लागूपदार्थ लिन थाल्छन्। तर रक्सी र लागूपदार्थले तपाईको मानसिक स्वास्थ्यमा नकारात्मक असर पार्छ। तसर्थ, यसबाट आफूलाई टाढा राख्ने प्रयास गर्नुहोस्।

१०. एक विशेषज्ञको मद्दत लिनुहोस् : यदि तपाईं आफ्नो मानसिक स्वास्थ्यसँग संघर्ष गर्दै हुनुहुन्छ भने, डाक्टर वा विशेषज्ञको मद्दत लिने बारे सोच्नुहोस्। थेरापीले तपाईंलाई आफ्नो मानसिक स्वास्थ्य सुधार गर्न मद्दत गर्न सक्छ।